Serbest Piyasa ve Zeytinyağı İlişkisi

Serbest piyasa ekonomisi, ekonomik faaliyetlerin tam rekabet şartları içinde serbestçe yapılabildiği, ekonomik sorunların çözümünün devletin ekonomiye müdahalesiyle değil fiyat mekanizması aracılığı ile gerçekleştirildiği ekonomi. Arz ve talebin temel belirleyici olarak kabul edildiği bu tür ekonomilerde fiyat mekanizmasının iyi işlemesi zorunludur. İdeal serbest piyasa ekonomisinde üreticilerin ve tüketicilerin pazarda aynı şartlar altında bulunduğu varsayılır. Pazara giriş ve çıkışlar sınırlandırılmamıştır.

Yukarıdaki Wikipedia’dan alıntıladığım serbest piyasa ekonomisi hakkındaki tanımdan sonra gelin bir örnekle bugün bunun tüketiciye nasıl yansıdığına bakalım. Örnek olarak Yudum Natürel Sızma Zeytinyağı 5lt’yi seçtim. Malum her evin temel ihtiyaçlarından biri zeytinyağı. Gelin böyle bir temel ihtiyaç kaleminin fiyatlarının marketler arasında ne kadar değişkenlik gösterebileceğine bakalım.

Migros sanalmarkette ürünün fiyatı 99.95 TL.

 

Kipa’nın internetten satış kanalında ürünün fiyatı 111.95 TL.

 

Carrefour’un websitesinde ise ürünün fiyatı 154.50TL.

 

Bu üç büyük süpermarket grubu arasında aynı gün (17 Eylül 2015) ve aynı ürün (Yudum Natürel Sızma Zeytinyağı 5lt) için yaptığım karşılaştırmada en ucuz (99.95TL) ile en pahallı (154.50TL) arasında 54.55TL’lik, yani yüzde 55’lik (%55) bir fark mevcut.

Gelelim işin en vurucu yanına… Bundan 7 ay önce, 17 Şubat 2015 tarihinde aynı ürünü Carrefour’un websitesinden almıştım. Faturasını aşağıda görebileceğiniz gibi o dönem 59.90TL’ye almışım. Şubat ayında Carrefour’dan en uygun fiyatla aldığım bu ürün 7 ayda aynı mağazada tam 94.60TL artmış. Yüzde 158’lik (%158) artışın açıklamasını nasıl yaparlar bilemiyorum ama serbest piyasa ekonomisinde piyasa araştırması yapmayan bir tüketici maalesef zarar etmeye mahkûm gözüküyor. Bu konuda uyarmak isterim.