Nedir Bu Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi?

25 Ağustos tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 6740 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un yayımlanması ile bir süredir öncüleri hissedilen ve medyada zorunlu Bireysel Emeklilik olarak anılan sistemin detayları belli oldu. Başından beri Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)'ni savunan yazılar yazan, görüşler sunan biri olarak bizim gibi harcamayı çok seven bir halk için böyle disiplin getiren sistemlerin faydalı olacağını hep savundum. Bugün de aynı görüşteyim. Bir şekilde yarınlar için her kesimden insanın birikim yapması lazım, yoksa maaşının 2 katı değerinde telefon satın alıp ay sonunu zor getiren yüzbinlerce insan yaratmamız işten bile değil.

Neyse kişisel yorumlarımı bırakıp kanunu inceleyecek olursak, kanundan öne çıkan maddeleri aşağıda özetledim. Kanun kendi içinde diğer kanunlara da atıfta bulunduğu için, kanunun içinde kaybolmamanız için de atıfta bulunulan kanun maddelerini de açıkladım.

Umarım sistem hayatımıza girdiğinde hepimiz için faydalı olur ve geleceğe daha güvenle bakarız.

6740 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

• Türk vatandaşı veya 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamında [bu madde Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklar içindir] olup 45 yaşını doldurmamış olanlardan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) [Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,] ve (c) [Kamu idarelerinde çalışanlar] bentlerine göre çalışmaya başlayanlar emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dahil edilir.

• İşveren, çalışanını ancak Müsteşarlıkça uygun görülen emeklilik şirketlerinden birinin sunacağı emeklilik planına dahil edebilir.

• Çalışan katkı payı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80 inci maddesi [a) Prime esas kazançların hesabında; Hak edilen ücretlerin, Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların, İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,brüt toplamı esas alınır.] çerçevesinde belirlenen prime esas kazancın %3 karşılık gelen tutardır.

• Çalışan katkı payı, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü emeklilik şirketine aktarılır.

• Çalışan, otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilir.

• Çalışan, emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip 2 ay içinde sözleşmeden cayabilir. Cayma halinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte 10 iş günü içinde çalışana iade edilir.

• Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hallerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilir.

• Çalışanın cayma hakkını kullanmaması halinde sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere 1.000 TL tutarında ilave Devlet katkısı sağlanır.

• Emeklilik hakkının kullanılması halinde, hesabında bulunan birikimi en az 10 yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin %5’i karşılığı ek Devlet katkısı ödemesi yapılır.

• Emeklilik planları kapsamında emeklilik şirketlerince fon işletim gideri kesintisi dışında başka bir kesinti yapılamaz.

• Kanun 1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girer.

Kanun metni için:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160825-4.pdf

Bireysel Emeklilik Sisteminde Kritik Gün: 1 Ocak 2016

Blogumda daha önce Bireysel Emeklilik Sistemi ve bizlere kazandırdığı birikim yapma alışkanlığı ile %25’lik devlet katkısı hakkında içerikler sunmuştum. İlgili başlıktan önceki paylaşımlarıma ulaşabilirsiniz. 2016 yılının ise BES için ayrı bir önemi var. Müsadenizle konuyu biraz detaylandırayım.

Bildiğiniz gibi Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) katılımcı adına ödenen katkı payının ilgili yıla ilişkin brüt asgari ücret tutarının toplamı ile sınırlı olmak kaydıyla, %25’i devlet katkısı olarak hesaplanır. Rakamlarla konuşacak olursak:

2015 Yılı Brüt Asgari Ücret Toplamı= 14.850 TL

Bir Katılımcı için Hesaplanacak 2015 Yılı Maksimum Devlet Katkısı Tutarı= 14.850 TL*%25= 3.712,5 TL

2015 yılı için alınabilecek maksimum devlet katkısı tutarı, 3.712,5 TL’dir.

Bazı durumlarda katılımcının birden fazla BES sözleşmesi olabilir. Örneğin hem kendisinin yaptırdığı, hem de çalıştığı şirketin yaptırdığı 2 ayrı BES sözleşmesi olduğunu farzedelim. Peki bu gibi birden fazla sözleşmesi olan katılımcı için devlet katkısı nasıl hesaplanır?

Devlet katkısı tutarına ilişkin üst sınır katılımcı bazında uygulanmaktadır. Aynı dönemde birden fazla sözleşmesine katkı payı ödeyen katılımcının ödediği toplam katkı payı tutarı için hesaplanan devlet katkısı tutarı, ilgili ayda sözleşme başına ödenen katkı payının ağırlığına göre sözleşmelerine dağıtılmaktadır. Bir takvim yılı içinde ödenen ve devlet katkısı hesaplamasında dikkate alınacak katkı payı tutarı, yıllık brüt asgari ücret kadardır, bunu geçemez.

Yeri gelmişken hatırlatmakta fayda var, eğer işyeriniz sizin için ek menfaat olarak BES ödemesi yapıyorsa, işveren tarafından katılımcı adına ödenen katkı paylarına devlet katkısı ödenmemektedir.

BES’in şu an için en avantajlı yanı sağladığı %25’lük devlet katkısıdır. Peki bu tutar ne zaman hesaba geçer? Devlet katkısı tutarı, esas olarak katkı payı ödemenizin şirket hesaplarına nakden intikal ettiği ayı takip eden ayda emeklilik hesabınıza şirketimiz tarafından aktarılır.

Eğer siz de benim gibi devlet katkısını sgüncel olarak takip etmek istiyorsanız devlet katkısı hesabınızdaki tutarı Takasbank websitesi üzerinden “e-Devlet ile Giriş” alanından e-Devlet şifresi ile giriş yaptıktan sonra “Takasbank Bilgilendirme Sistemi” alanından Takasbank şifresi oluşturabilir ve ilgili bilgilere erişim sağlayabilirsiniz

Gelelim kritik gün olarak belirttiğim 1 Ocak 2016 tarihine... Devlet katkısına hak ediş uygulaması gereği, 1 Ocak 2013 tarihinden sonra sistemde geçirdiğiniz süreye göre tabloda belirtilen oranlarda devlet katkısı hesabındaki tutarın bir bölümü veya tamamı tarafınıza ödenecektir.

 

Tabloda göreceğiniz üzere devlet katkısının en azından %15’ini alabilmeniz için sistemden çıkış için 1 Ocak 2016 tarihini beklemeniz gerekmektedir. Aksi takdirde devlet katkısı hesabındaki hak kazanılmayan tutarlar, emeklilik şirketi tarafından genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine Müsteşarlığı hesaplarına ödenir.

Sistemden çıkmak gibi bir planı olanlara en azından bu kritik tarihe kadar sistemde kalmalarını ve ödeme zorluğu çekiyorlarsa ödeme planlarını durdurup 1 Ocak 2016 tarihinden sonar çıkış işlemlerini başlatmalarını öneririm.

Bununla birlikte hatırlatmam gereken bir de stopaj kesintisi konusun var. Devlet katkısının hak kazanılan bölümüne ilişkin getirisi üzerinden; tabloda belirtilen oranlar kadar stopaj kesintisi yapılır.

 

Son olarak, sistemden çıkışınızı istediğiniz gün henüz hesabınıza geçmemiş devlet katkısı tutarı varsa bunun ne olacağını açıklayayım: Müsteşarlıkça devlet katkısı ödemesi yapılmasından önce sistemden ayrılmış olan katılımcı için kendisine ödenen devlet katkısının şirket hesabına intikal ettiği gün, katılımcıya ait hak kazanılmayan tutarı Müsteşarlığa iade eder; varsa hak kazanılan tutarı iki iş günü içinde katılımcıya öder.

Umarım sistemden emekli olarak ayrılmanız nasip olur ancak emeklililik hedefine ulaşamıyorsanız da sistemden maksimum getiriyi elde etmeniz için yukarıda belirttiğim hususlara dikkat etmenizi öneririm.

 

BES'te Devlet Katkısı Takasbank'ta

Bireysel emeklilik sistemindeki devlet katkısı uygulamasının bizler için ne kadar faydalı olduğunu daha önce burada sizlerle paylaşmıştım. Malum, 01 Ocak 2013 tarihi itibariyle uygulamaya giren Kanun değişikliği ile Devlet, bireysel emeklilik sistemi katılımcılarının yapacakları katkı payı ödemeleri için %25 Devlet Katkısı desteği uygulaması başlatmıştır. Peki bu sözkonusu devlet katkısını nerede ve nasıl göreceğiz diye merak ettiyseniz işte cevabı…

Öncelikle bugün itibariyle BES üyesi olduğum Garanti Emeklilik’te devlet katkısını göremediğim için böyle bir araştırma yaptığımı belirtmeliyim. Eğer siz de benim gibi 2013’ün ilk 2 ayı sonu itibariyle devlet katkısı tutarınızı merak ediyor ama bireysel emeklilik ekstrenizde göremiyorsanız yapmanız gereken bu linkten http://www.takasbank.com.tr/index.aspx e-devlet şifrenizle girmek.

Bireysel emeklilik sistemi katılımcıları, e-Devlet şifrelerini kullanarak web sitesinde bulunan "Bireysel Emeklilik" kısayolundan bağlanıp, isimlerine açılmış hesaplarında mevcut fon değerleri ile birlikte hesaplarına aktarılan Devlet Katkısı tutarlarını da fon adedi ve piyasa değeri cinsinden kontrol edebilmekteler. Ayrıca isteyen katılımcılar "Bireysel Emeklilik" kısayoluna bağlandıktan sonra "Bilgilendirme İşlemleri" bölümünü kullanarak hesaplarında meydana gelen günlük bakiye değişimlerinin SMS ve/veya e-posta ile, aylık bakiye değişimleri ve aylık fon tutar bilgilerinin ise sadece e-posta ile gönderilmesi için talepte bulunabilirler.

Bu sayede siz de devlet katkınızı dilediğiniz aralıklarla takip edebilir, bu katkıların getirisini de yakından izleyebilirsiniz.

Emekliliğe giden yolda hepinize bol kazançlar…