Tükenmişlik Sendromuna Karşı

Kendinizi sürekli yorgun mu hissediyorsunuz? Enerjinizin hızla tükendiğini, ancak yerine aynı hızla koyamadığınızı mı fark ettiniz? Önünüzü göremeyecek kadar yoğun mu çalışıyorsunuz? Belli bir nedeni olmaksızın kendinizi huzursuz mu hissediyorsunuz? Üzerinizdeki baskılar nedeniyle duygularınızda hızlı değişmeler oluyor mu? Hiçbir şey yapamayacak kadar isteksiz ve halsiz misiniz?

O zaman hiç bekleme yapmadan aşağıdakileri yapın, çözüm olacaktır (inşallah):

 - Öncelikle bu durumun herkesin başına gelebileceğini unutmayın. Her ne kadar belli kişilik özellikleri ve iş ortamları tükenmişlik sendromu için hazırlayıcı olsalar da her çalışan kişi için tükenmişlik sendromu bir tuzaktır. Unutmayın ki; “Zayıf değilsiniz”, “Yaşlanmıyorsunuz, paslanmıyorsunuz”, “Sizin hatanız değil”.


- Motivasyon süreklilik göstermez, yangın gibidir, giderek güçlenir ve yakıcı olur veya azalır ve söner. Motivasyonun azalması her zaman bir alarm durumunu işaret etmez. Halen yakıtınız varsa motoru ateşleyebilirsiniz.

- İşinizi yaparken katılımcı, iyimser, yardımcı olun; ancak işinizle bağlantılı olarak çok büyük değişiklikler yapmanın sadece sizinle bağlantılı olmadığını fark edin.

- İş yerinizde her türlü fikre açık olun, kendinize esneme payı bırakın, zaman zaman risk alın, ancak kendinizi tehlikeye atmayın.

- İş ortamınızı dengeli hale getirin. Unutmayın ki; hiç kimse her gün her dakika çalışamaz. Bir makinenin bile düzgün çalışabilmesi için rektifiye olması, düzenli bakımının yapılması gerekir. Kendinizi fazla zorlamayın, mola vermeyi asla unutmayın. Molalar veya iş yerinde yapılabilecek farklı etkinlikler zaman kaybı gibi görünse de, verimliliği, performansı fazlasıyla arttıran fırsatlardır.

- Yaptığınız işe farklı boyutlar, kendi kişiliğinizden bir şeyler katın.

- İşin sahibi iseniz, çalışanlarınızın işle ilgili kararlara katılımını sağlayın. Çalışanın inisiyatif kullanması, yapacağı işle ilgili olarak bazı karar mekanizmalarının içinde yer alması işin verimini, üretkenliği arttıracak, hem çalışanın hem de iş sahibinin stresini- tükenmişliğini en aza indirecektir.

- İş ortamındaki ilişkilerinizi geliştirin. Arkadaşlıkları daha sıcak hale getirmek için iş dışı ortamlar yaratmak, işle ilgili konularda ortak dil oluşturabilmek oldukça önemli.

- İş yükünüzü gerçekçi boyutlarda tutmaya çalışın. Yoğun tempoda çalışılması gerektiğinde dahi boş zamanları olabildiğince iyi değerlendirin. En yoğun çalışmada bile kendinize bir hava alma olanağı tanıyın.

- Sizin için tükenmişlik sendromuna neden olabilecek faktörleri ayırt etmeye çalışın. Bu faktörlerin hangilerini değiştirebileceğinizi keşfedin.

- Stresin yaşamın önlenemez bir parçası olduğunu unutmayın. Sizin için strese yol açan durumları bir kâğıda not edin ve yanlarına stresi azaltabilecek yaratıcı alternatif çözümleri ekleyin.

- Yaşamınızın kontrolünü elinize alın. Yaşam sadece işten ibaret değildir.

- İş dışı bir yaşamınız olduğu gerçeğini sık sık kendinize hatırlatın. Arkadaşlıklarınızı, aile ilişkilerinizi tekrar gözden geçirin, onlara daha yakın olmaya çalışın

- Kendinize bakmayı unutmayın. Egzersiz yapın, iyi beslenin. Bir kitap okuyarak kendinizi yenileyebilirsiniz. Müzik dinleyin, TV izleyin, çocuklarınızla oynayın, pencereden dışarıyı seyredin.

- İş dışı alanlarda kendinize zevk alanları yaratın.

Son olarak ta; tükenmişlik sendromu yaşayan kişilerin sıkça akıllarına takılan birkaç soruya değinmek istiyorum.

“Tükenmişlik sendromundan kurtulabilmek için şirketteki pozisyonumdan ayrılmam mı gerekiyor?”

Bu soruya net bir cevap verebilmek zor. Eğer işinizdekilerden sizden sürekli olarak bu yoğunlukta çalışmanızı talep ediyor, durumunuza karşı anlayışlı davranmıyorlarsa, ortam değiştirmeniz gerekebilir. Ancak, öncelikle iş yerinizdekilere içinde bulunduğunuz durumu açıklayabilir ve yardım isteyebilirsiniz.

“Çok stresliyim, şu anda işimi yapamaz durumdayım şeklinde bir itirafta bulunursam beni ne kadar bu işte tutarlar?”

Evet, böyle bir itiraf nedeniyle işinizden olabilirsiniz. Ancak bu itirafı yaptığınızda bu sorunları yaşayan tek kişinin siz olmadığınızı fark edebilirsiniz veya amirlerinizin size karşı anlayış gösterebileceklerini anlama fırsatınız olabilir. Belki de, durum dışarıdan sizin hissettiğinizden çok daha hafif görünüyordur ya da benzer şikâyetleri yaşayan veya yaşamış olan iş arkadaşlarınızın size farklı önerileri olabilir.

Ayrıca; bu durum paylaşılmadıkça ve düzeltilmesi için bir çaba harcanmadıkça giderek bir girdap gibi sizi içine çekebilir. Sonuçta çeşitli ruhsal rahatsızlıklar gelişebilir.

Ağır bedeller ödemeden önce bazı önlemler alın, gereğinde profesyonel yardım istemekten çekinmeyin.

Tükenmişlik sendromu önlenebilir ve ilerlemesi durdurulabilir bir durumdur. Her iş için coşku – sıcaklık gereklidir, ancak unutmayın fazla ısı yakıcı olabilir.