Başarıyı Gururla Paylaşmak ya da Gizlenmek (Botaş Üzerine)

Rekortmen olmak ama bunu gizli tutmak, zirvede olmak ama zirvede olduğunuzu gizlemek. Hem de birkaç kişiden değil, bir ülkenin tamamından. Hem de gurur duyulacak, kutsal bir görevi yerine getirmiş olmaya rağmen bunu gizli tutmaya çalışmak. Ama pek de nafile bir amaç içinde bulunduğumuz bu bilgi çağında. Arkasındaki amaç bir kamu kuruluşunun halk tarafından neden bu kadar karlı olduğunun sorgulanmasını önlemek ya da bambaşka bir şey… Ne olursa olsun, amacıyla örtüşmeyen bir sonuç. Eğer adını açıklasaydı bir birim etki yaratacaksa, adını açıklamayarak merak uyandırıp ardından da kim olduğu belli olunca tartışmaya daha fazla konu olmasıyla en az on birim etki yaratan 2016 yılı kurumlar vergisi rekortmeni Botaş’tan bahsediyorum. Tam adı “Botaş Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.”. Adresi Ankara’nın Çankaya ilçesi. 1974’te işe başlayan bu kamu kuruluşu 2016’da ülkemizin en çok kurumlar vergisi ödeyen şirketi olarak Ağustos 2017’de ekonomi sayfalarında ve manşetlerde oldukça yer aldı.

Aslında bu yılki gizlilik önce Gelir İdaresi Başkanlığı’nın izlediği politika ile başladı. Önceki yıllarda kamuya gelir ve kurumlar vergisi rekortmenlerini (ilk 100) duyuran kurum, ana sayfadan hem yazılı bir teşekkür metni yayımlar hem de bunu medyaya servis ederdi. Bu sene ise habersiz bir şekilde websitesindeki istatistikler bölümünü güncelledi. Takip edebildiğim kadarıyla bunu ilk Hürriyet Gazetesi Ekonomi servisi farketti ve haberleştirdi. Kurumlar Vergisi ilk 100 listesindeki ilk 10 firma aşağıdaki gibiydi:

SIRA NO	KURUMUN UNVANI	TAHAKKUK EDEN VERGİ TUTARI (TL)
1	(*)	(*)
2	T.C.ZİRAAT BANKASI A.Ş.	1.863.822.027,12
3	TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI	1.625.060.930,11
4	TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş.	928.882.025,31
5	AKBANK T.A.Ş.	889.281.498,31
6	TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.	873.812.074,17
7	TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI TÜRK A.O.	753.392.582,14
8	YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.	634.865.772,08
9	TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.	550.515.815,10
10	ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.	409.154.839,72

Listenin haber olmasıyla beraber ilk gün rekortmen firmanın kim olabileceği tahminleriyle geçti. Takip eden gün, rekortmenin Botaş olduğu ortaya çıktı. Bunu ortaya atan Hürriyet ve HaberTürk oldu, ama önce kim buldu, biri diğerinden (ça)aldı mı, bu konuda bir bilgim yok.

Botaş’ın finansal tablolarını inceleyerek bu sonuca ulaştıklarını söyleyen her 2 gazeteyi konfirme etmek için ben de en güvenilir bir yöntem olan vergi levhası sorgulama yaptım. Önce ufak bir Google taraması sonrasında Botaş’ın vergi kimlik numarasına eriştim. Ardından da e-devler üzerinden vergi levhasını sorguladım. Sonuç haberleri teyit eden cinstendi.

Gelir İdaresi, ilgili yılın beyannameleri verildikten sonra ödenen kurumlar vergisi tutarlarına göre önce kendi içinde sıralamayı yapıyor. Sonra mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairelerine, mükellefin rekortmenler listesine girdiğini, isminin açıklanmasını isteyip istemediğini yazılı olarak beyan etmesini iletiyor. Demek ki Botaş’ın üst düzey yöneticileri şirketin rekortmen olduğunu öğrendiklerinde bunu açıklamanın faydadan çok zarar getireceğini hesapladılar ki gizlemeyi tercih ettiler. Ama belki onlar da birinci olacaklarını kestiremediler ki, sonuçların açıklanmasıyla beraber en çok sorgulanan konumda buldular kendilerini ve kısa bir süre sonra da deşifre oldular.

Normal şartlar altında, böyle bir konuyu içerik olarak bloguma taşımayacakken, ben bile bu konuda bir şeyler araştırıp paylaşmak istedim.

Yeri gelmişken; ilk 10’daki 8 kurumun banka olması da, bankalarla ilgili blogumda sıklıkla bahsetmekte olduğum kredi kartı ve hesap işletim ücreti savaşımda ne kadar haklı olduğumu perçinliyor. Öte yandan, ülkemizin yeterince üretmediğini de listenin ilk 10’una bakarak kolaylıkla yorumlayabiliyoruz. Umarım orta ve uzun vadede ilk 10’daki rekortmenler, önemli katma değer yaratan, sağladıkları istihdamla gerçekten büyüklükleriyle Türkiye ekonomisine can veren firmalar olur.